[1] Шинжлэх ухааны тодорхой салбарын нэг чиглэлээр судлаач эрдэмтэн өөрийн хэвлэн нийтлүүлсэн эрдэм шинжилгээний үр дүнг үндэс болгон бусад эрдэмтэдийн судалгааны үр дүнтэй харьцуулан нэгтгэж, асуудлыг тал бүрээс авч үзэж, шийдэгдсэн ба шийдэгдээгүй (нээлттэй) асуудлууд, тэдгээрийн онол-практикийн ач холбогдлыг харуулсан бүтээлийг монограф гэж үзнэ. Эл шаардлагыг хангаагүй бүтээлийг “ном” гэсэн ангилалд хамааруулна.

Эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл тавих:

Эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд өгүүлэл хэвлүүлэхэд[2]

[2]Хамтын бүтээлд кредит цагийг зохиогчийн тооноос хамааруулан 2 хүн хамтарсан бол хүн тус бүрт бүтнээр, 3-5 хүн хамтарсан бол хүн бүрт 70%, 5-аас дээш хүн хамтарсан бол хүн бүрт 50%-иар тооцно.

Оюутны судалгааны ажил удирдах

Удирдсан оюутны эрдэм шинжилгээний ажил нь олон улсын хэмжээнд амжилт үзүүлсэн тохиолдолд 0.2 кр, улсын хэмжээнд амжилт үзүүлсэн тохиолдолд 0.1 кр нэмж олгоно.

Эрдэм шинжилгээний бусад  ажил

[3] Патент, ашигтай загвар, шинээр боловсруулсан стандарт, шинээр боловсруулсан технологи,

[4] Шинжлэх ухаан технологийн төсөл, төрийн болон шинжлэх ухааны байгууллагын захиалгаар гүйцэтгэх тендер, зөвлөх үйлчилгээ, онолын суурь судалгаа, инновацийн төсөл зэргийг гүйцэтгэж сургуульд зохих орлого оруулсан бол кредитийг тооцно.

 [5] Төрийн бус байгууллага, компаниудын захиалгаар гүйцтгэж  буй гэрээт ажил, төсөл, хөтөлбөр, зэхэц ажил, туршилтын машин, тоног төхөөрөмж зэргийг гүйцэтгэж сургуульд зохих орлого оруулсан бол кредитийг тооцно.

Багшийн  “В” цагт хамаарах ажил, үйлчилгээний хэмжээ

В1 Танхимын гадуурх сургалт

[6]Эрдэм шинжилгээний бүтээлд тооцуулагүй бол ЭНБД-ын саналыг үндэслэн 2 хүртэл кредит тооцно.

В2 Мэргэжлийн үйлчилгээний ажил

[8]Дадлагажигч багш нь өөрийн дагалдан ажиллаж буй профессор багшийн 2-оос доошгүй кредитийн хичээлд сууж зөвлөгөө авна.

Гурав. Албан тушаалын норм, нэмэгдэл

3.1.Багшийн орон тоо, албан тушаалын зэрэглэлд харгалзах 1 кредитийн хөлсийг жил бүр шинэчлэн тогтоож мөрдөнө. 

3.2.Бүрэлдэхүүний сургуулийн захирал нэг хичээлийн жилд 4 кредит цагийн ажил гүйцэтгэж, профессороос доошгүй албан тушаалын зэрэглэлд ажиллах бөгөөд сар тутамд албан тушаалын нэмэгдэл олгоно.

3.3.Сургалтын хөтөлбөрийн эрхлэгч, эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга нэг хичээлийн жилд 6 кредит цагийн ажил гүйцэтгэж, дэд профессороос  доошгүй албан тушаалын зэрэглэлд ажиллах бөгөөд сар тутамд албан тушаалын нэмэгдэл олгоно.

3.4.Тэнхмийн эрхлэгч тэнхимийн үндсэн багшийн тооноос хамааруулан 8 хүртэлх кредит цагийн ажил гүйцэтгэж, дэд профессороос доошгүй албан тушаалын зэрэглэлд ажиллах бөгөө сар тутамд албан тушаалын нэмэгдэл олгоно.

Дөрөв. Багшийн ажлыг төлөвлөх, тооцох

4.1 Тэнхимийн эрхлэгч “Хичээл сонголт”-ын мэдээг үндэслэж “Хавсралт-I”-ээр тэнхимийн гүйцэтгэх ажлын төлөвлөлт, хуваарилалтыг хийж, сургалтын хөтөлбөрийн эрхлэгчээр хянуулан сургуулийн захирлаар батлуулна.

4.2 Тэнхимийн эрхлэгч тэнхимийн багш нарын жилийн сургалтын ажлын цагийг жигд хуваарилах үүрэг хүлээнэ.

4.3 Хичээлүүдийг зөвхөн мэргэжлийн тэнхим хариуцах бөгөөд тэнхимийн эрхлэгч нь багш нарынхаа өөрийн сургуулийн болон бусад бүрэлдэхүүний сургуулиудад заах хичээлийн ноогдлыг холбогдох сургалтын албадын захиалгад үндэслэн хуваарилж зохицуулна. Бүрэлдэхүүний сургуулиуд мэргэжлийн тэнхимд захиалга өгч тохиролцолгүйгээр шууд багштай тохирон хичээл заалгах,  цагийн багшийн журмаар ажиллуулахыг хориглоно.

4.4 Сургалтын цагийн лекц, дадлага, семинар, лаборатори, бие даалтын харьцааг тухайн хичээлийн батлагдсан стандарт хөтөлбөрт заасны дагуу төлөвлөнө. Хичээл нь “ХААИС-ийн бакалаврын мэргэжлийн хөтөлбөр боловсруулахад баримтлах журам”-ын (Хавсралт V, VI)-аар баталгаажсан байна.

4.5 Удирдах дээд байгууллага, сургуулийн захиргааны шийдвэрээр өөр ажилд томилогдох, гадаад, дотоодод мэргэжил дээшлүүлэх, чөлөө авах, хөдөлмөрийн чадвараа түр алдах, жирэмсний болон амаржсаны чөлөө авсан багшийн ажлын нормоос тухайн чөлөөний хугацаанд ногдох кредитийг албан ёсны тодорхойлолт, баримтыг үндэслэн хасаж тооцно.

4.6 Дээрх тохиолдолд тухайн багшийн хичээлийг бүрэлдэхүүний сургуулийн Сургалтын албаны зөвшөөрлөөр өөр багшид шилжүүлэн өгч илүү цаг гүйцэтгүүлж болно.

4.7 Багш нь “А” цагийн жилийн ажлын нормыг 100% хүртэлх кредитээр давуулан гүйцэтгэж болох бөгөөд энэхүү илүү гүйцэтгэсэн кредитэд илүү цагийн хөлс олгоно. Илүү цагийн кредитийн хөлсийг жил бүр шинэчлэн тогтоож мөрдөнө.

4.8 Эхний жилд ажиллаж байгаа дадлагажигч багшийн жилийн ажлын нормыг давуулан төлөвлөхгүй.

4.9 Багшийн “Б” цагийн жилийн ажлын нормоос давуулан гүйцэтгэсэн 2 хүртэлх кредитэд илүү цагийн хөлс олгоно.

4.10  Багшийн “В” цагийн жилийн ажлын нормоос давуулан гүйцэтгэсэн ажилд илүү цагийн хөлс тооцогдохгүй.

4.11  Тэнхимийн эрхлэгч гэрээт багшийг сонгож гэрээ байгуулна. Гэрээг үндэслэн бүрэлдэхүүний сургуулийн захирал гэрээт багшийн тоо, заах хичээл, кредитийн хэмжээг хянаж тушаалаар баталгаажуулна. Гэрээт багшийн цол, зэргээс хамааруулан кредитийн хөлсийг тухайн хичээлийн жилд шинэчлэн тогтоож мөрдөнө.

4.12  Гэрээт багшид  улиралд 8 кр-ээс илүү ажил төлөвлөхгүй байх ба нэг тэнхимд 2-оос илүү гэрээт багш ажиллуулахыг хориглоно.

4.13  Тухайн салбарт тэргүүлэх нэр хүндтэй гадаад, дотоодын эрдэмтэн, бизнесмен хүмүүсийг урьж нэг удаагийн лекц уншуулахад цагийн 20.000 төгрөгний хөлс олгоно. Энэ нь тухайн жилийн бүтээгдэхүүн нийлүүлэлтийг хангах үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд туссан байна.

4.14  Аж ахуйн нэгж, байгууллагын мэргэжилтэнд үйлдвэрлэлийн дадлагыг удирдахад оюутан тутамд үйлдвэрлэлийн дадлагын нийт кредитийн төлбөрийн 50%-тай тэнцэх хэмжээний хөлс олгоно. 

4.15  Журнал нь багшийн ажлын гүйцэтгэлийг хөтлөх үндсэн баримт болох учир сар бүр тэнхимийн эрхлэгч <> (Хавсралт II), <> (Хавсралт III),<> (Хавсралт IV) -тай тулгаж, <>(Хавсралт V)-нд нийт гүйцэтгэсэн кредитийг улирлын эцэст тооцоо хийнэ.

4.16  ХААИС-ийн багш нар нь хичээлийн жилд энэ журмын 2.4-т заасан сургалт “А”, эрдэм шинжилгээ “Б”, бусад ажил “В”-ын норм тус бүрийг заавал биелүүлэх үүрэгтэй.

4.17  Тэнхимийн эрхлэгч багш бүрийн гүйцэтгэсэн ажлын хэмжээг үндсэн материалтай тулгаж, улирал, хичээлийн жилээр тэнхимийн хэмжээнд нэгтгэж дүгнэнэ.

4.18 Сургалтын хөтөлбөрийн эрхлэгч тэнхимүүдийн ажлын төлөвлөлт, хуваарилалт, гүйцэтгэлийг хянан нийт болон илүү (дутуу) кредитийн хэмжээг тодорхойлж бүрэлдэхүүний сургуулийн захирлаар батлуулна.

4.19   Багш тухайн хичээлийн жилд гүйцэтгэх ажлаа хүндэтгэх бус шалтгаанаар биелүүлээгүй бол дутуу гүйцэтгэсэн кредит цагийн хөлсийг амралтын хугацааны цалингаас нь суутгана.